Naam
GR AntiDiscriminatieVoorziening Limburg (ADV-Limburg)
afkorting: GR ADV-Limburg
Beschrijving
Regeling voor de bekostiging van een antidiscriminatievoorziening voor de inwoners van de deelnemende gemeenten in Limburg, met als taak klachtmelding en klachtbehandeling, registratie, monitoring en (beleids)advisering en voorlichting en preventie.
Onderwerpen
- Algemene en bestuurlijke taken
- Arbeidsmarkt
- Participatie en werkgelegenheid
- Zorg en welzijn
- alle beleidsterreinen (economisch, ruimtelijk,sociaal)
Raadsprogrammaʼs
Belangrijkheid
(1) Waarom is het belangrijk?
- Het gaat om een zwaarwegende maatschappelijke opgave.
(2) Voor wie is het vooral belangrijk?
- Raad: politiek belangrijk
- College: bestuurlijk belangrijk
‘Verbonden partij’ ‘Verbonden partij’ volgens definitie in het Besluit Begroting en Verantwoording
(1) De gemeente heeft geen bestuurlijk belang.
“Zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht”.
(2) De gemeente heeft financieel belang.
“Een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is als de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt”.
Schaal van de samenwerking
Samenwerkingspartners
Gemeenten: Gemeente Beek, Gemeente Beesel, Gemeente Bergen, Gemeente Echt-Susteren, Gemeente Eijsden-Margraten, Gemeente Leudal, Gemeente Maasgouw, Gemeente Nederweert, Gemeente Peel en Maas, Gemeente Roerdalen, Gemeente Roermond, Gemeente Venlo, Gemeente Venray, Gemeente Weert, Gemeente Brunssum, gemeente Gulpen-Wittem, gemeente Heerlen, gemeente Kerkrade, gemeente Landgraaf, gemeente Maastricht, gemeente Margraten, gemeente Meerssen, gemeente Nuth, gemeente Onderbanken, gemeente Schinnen, gemeente Simpelveld, gemeente Sittard-Geleen, gemeente Stein, gemeente Vaals, gemeente Valkenburg aan de Geul, gemeente Voerendaal
Provincies: Limburg
Aard van de samenwerking
Gezamenlijke beleidsuitvoering - Bij gezamenlijke uitvoering gaat het realiseren van een uitvoeringsorganisatie voor het uitvoeren van het beleid. Dit hoeft niet per se gepaard gaat met gemeenschappelijk beleid – er is voor de partners maatwerk mogelijk wat ze kunnen afnemen. Gezamenlijke uitvoering kan bijvoorbeeld vorm krijgen in een gemeenschappelijke sociale dienst. Partijen kunnen er ook voor kiezen het beleid gelijk te trekken. Er is dan ook sprake van ‘beleidsafstemming’ naast gemeenschappelijke uitvoering.
Gewenste en feitelijke resultaten en verdeling van kosten en baten
Jaren
Motieven voor samenwerking
Vergroten van het ambitieniveau - bundelen van krachten
- Meer doelen of doelen met een hogere kwaliteit realiseren
- Een hogere kwaliteit van uitvoering/ dienstverlening
Efficiënter werken
- Bedrijfseconomische schaalvoordelen realiseren
- Voorkomen van dubbel werk
Aan motief beantwoord?
Gemeente voldoet tegen lagere kosten aan een wettelijke verplichting tot instandhouding van een antidiscriminatievoorziening.
Belangrijkste motieven: Vergroten van het ambitieniveau – bundelen van krachten, Efficiënter werken, Organisatorische voordelen
Beoogde resultaten
Samenwerken is geen doel op zich maar is gericht op het realiseren van resultaten. De Prestatieladder kan je helpen voor het benoemen van de resultaten waar het om te doen is (beoogde eindresultaten) en de tussentijdse resultaten of mijlpalen.
Resultaten kunnen gaan over het inhoudelijke vraagstuk, over de prestaties in het proces, maar ook over de samenwerking met andere partijen. Hoe hoger op de ladder des te betekenisvoller of meer zingevend het resultaat!
Je kunt eventueel onderscheid maken naar beoogde resultaten van alle partners gezamenlijk(de gemeenschappelijke opgave) en naar specifieke doelen van de eigen gemeente.
Inhoudelijke resultaten
De focus is primair gericht op de beoogde maatschappelijke effecten: wat zijn zichtbare of herkenbare gevolgen in de samenleving?
- Bovenaan de ladder staat wat je wilt bereiken en meer naar de onderkant komt in beeld wat je hiervoor gaat doen en welke middelen je hiervoor over hebt. Je hebt een prestatie geleverd als je iets hebt gerealiseerd. Het beoogde resultaat is dan ook werkelijk bereikt (als gevolg van jouw inspanning) of dit nu gaat om het realiseren van het zingevend eindeffect of het werkelijk ter beschikking stellen van middelen.
- Er is sprake van een ‘finale keten’: van middel, naar tussendoel tot einddoel. Bovenaan de ladder staat het zingevende einddoel, meer naar onderen gaat het om tussendoelen en aan de onderkant van de ladder gaat het om middelen.
Prestaties in het beleidsproces
Het gaat bij deze ladder om het succesvol voltooien van alle benodigde processtappen om tot de beoogde inhoudelijke resultaten te komen: welke stappen en 'tussentijdse producten' zijn nodig voor het realiseren van de gewenste maatschappelijke effecten?
Het is een prestatie om de stappen te zetten volgens een voorgeschreven procedure, maar ook om de stappen te nemen die in de gegeven situatie nodig zijn of zijn afgesproken. De prestaties in het beleidsproces zijn ingedeeld in prestaties die te maken hebben met het voorbereiden van besluiten, het nemen van besluiten en het uitvoeren van besluiten.
Samenwerkingsprestaties
Realisatie van veel opgaven vraagt samenwerking met andere partijen (‘intern’ of ‘extern’). Tot samenwerking komen gaat niet vanzelf – het realiseren van vruchtbare samenwerking al helemaal niet.
Het realiseren van samenwerking is ook een resultaat. Het is ook een manier of een voorwaarde om tot realisatie van maatschappelijke effecten te komen: vanuit deze invalshoek staat coproductie aan de top van de ladder van samenwerking. We zien een aantal tussenstappen of prestaties voordat samenwerking tot coproductie leidt.
Tips
- Formuleer maatschappelijke effecten op een wijze die herkenbaar is vanuit de belevingswereld van diegene die bij de realisatie van de opgave betrokken zijn en diegenen op wie de opgave is gericht (bijvoorbeeld, bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties). Ga het gesprek aan met de doelgroep zelf. Check bij hen of het effect hen aanspreekt en begrijpelijk is geformuleerd. Als dit niet zo is, kan het goed zijn dat je nog onvoldoende focus hebt. Wat willen we bijvoorbeeld realiseren als we zeggen dat we de maatschappelijke ondersteuning willen 'kantelen’?
- De Prestatieladder biedt een menukaart aan prestaties waarop je kunt sturen. Je kunt een goede mix van resultaten kiezen. Hoe dan ook is relevant dat je op een zingevend eindresultaat stuurt. Je kunt in aanvulling andere prestaties kiezen, bijvoorbeeld bepaalde middelen of maatregelen die belangrijk zijn en tevens als mijlpaal dienen. Zo kun je ook sturen op voortgang (Wat hebben we gedaan?).
- Formuleer de prestatie op een evalueerbare manier. Doe dit op een wijze dat je de kern van de zaak raakt: zicht op succes. Dat kan met een verhaal of kernboodschap als wenkend perspectief, een beeld of visualisatie, of een getal dat de kern raakt.
Inhoud
Bewustwording, voorkomen en terugdringen van discriminatie
Proces
Jaarlijkse rapportage voor de deelnemende gemeente aan de GR en aan het Ministerie van VWS
Samenwerking
Samenwerking is gericht op gezamenlijke bekostiging
Kern (maximaal 500 tekens)
Verlenen subsidie vanuit de GR aan discriminatie meldpunt (ADV Limburg) voor het uitvoeren van de wettelijke taken:
- Klachtmelding en klachtbehandeling
- Registratie, monitoring en (beleids)advisering
en niet wettelijke taak:
- Voorlichting en preventie
Evaluatiecriteria waaraan je kunt zien of je succesvol bent
Evalueerbaar formuleren betekent dat je de kern van de zaak raakt en dat je tussentijds en achteraf kunt nagaan of het resultaat is gerealiseerd. Hoe concreter je effecten benoemt, des te meer resultaatgericht je handelt. Juist door een resultaat heel concreet te formuleren is het ook evalueerbaar. Omgekeerd, als je evalueerbaar werkt, ben je ook meer resultaatgericht. Je hebt dan immers een concreter beeld van wat je wilt bereiken.
In de praktijk zien we vaak een voorkeur voor kwantitatieve maatstaven omdat die veel duidelijkheid bieden. Deze zijn vaak heel specifiek en meetbaar, maar het probleem is nogal eens dat ze niet de kern van de zaak raken. Wat betekent bijvoorbeeld de zelfredzaamheidsratio en wat zegt dit precies over de resultaten die een gemeente beoogt in het sociaal domein?
Ook kunnen onbedoelde effecten optreden ('perverse effecten'). Denk bijvoorbeeld aan het oplossingspercentage van fietsendiefstallen. Door het ontraden van het afzien aangifte van een fietsendiefstal, kan het oplossingspercentage opgeschroefd worden.
Tips
- Formuleer een zingevende en wervende kernboodschap. Focus niet op bijzaken of randverschijnselen.
- Gebruik waar mogelijk en wenselijk zinvolle combinaties van beeld, verhaal en getal.
- Voorkom een selectieve blik. Kijk niet alleen naar zaken die je kunt meten of waarover je al gegevens hebt.
- Verlies je niet in de ‘hoe-vraag’. Als je niet helder hebt wat je wil bereiken, kan de hoe-vraag 'prematuur' zijn en tot verspilde energie leiden.
- Bepaal samen met coproducenten en gebruikers de criteria en het proces om te evalueren. Maak afspraken over evaluatieve gesprekken en samen bij sturen.
- Bepaal wie welke gegevens aanlevert voor een gedeelde informatiepositie.
- Pas op voor kwantitatieve maatstaven die niet de kern raken. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als je criteria kiest op grond van wat je 'min of meer gemakkelijk' kwantitatief kunt vaststellen. Het kan ook zijn dat je je laat leiden door beschikbare data, bijvoorbeeld aan de hand van generieke benchmarks.
- Creëer een open cultuur en een organisatie gericht op leren. Een organisatie waarin je je controleerbaar kunt opstellen. Focus op wat je wilt bereiken, stuur op resultaten die je belangrijk vindt. Zie dit los van verantwoording, de oorzaken en de 'schuldvraag'. Voorkom met andere woorden situaties waarin je expres 'vaag' formuleert om niet aangesproken te kunnen worden op de resultaten.
Een goed voorstelbaar verhaal
Inwoners zijn zicht bewust van wat discriminatie/uitsluiting inhoud.
Als er bewustwording is voorkomen we discriminatie.
Kosten en baten: begroting en realisatie
Begroot:
Geoormerkte middelen vanuit het Rijk om uitvoering te geven aan de wettelijke taak klachtmelding, behandeling, registratie, monitoring, beleidsadvisering is 0,48 cent per inwoner, verstrekt aan de GR antidiscriminatievoorziening. Dit bedrag is 49.538 euro
Daarnaast heeft het Rijk vanaf 2021 extra middelen beschikbaar gesteld, een
verdubbeling van de geoormerkte middelen.
20% van deze middelen worden als extra incidentele subsidie verstrekt aan de GR antidiscriminatievoorziening voor het uitvoeren van hun taken. Dit bedrag is 9.909 euro.
80% van deze middelen wordt ingezet voor lokale preventieve aanpak van discriminatie en lokaal bevorderen van samenleven. Dit bedrag is 39.639 euro.
| Inbreng middelen:
|
Actuele waarde of omvang (in €)
|
Kosten (inbreng financiële middelen)
|
|
|
Waarde of omvang activa op basis van verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs.
|
Lopend jaar (2025)
|
| Financiële middelen
|
Begroting 2025
|
Realisatie 2025
|
Begroting 2026
|
|
|
€ 55.399
|
€ 59.458
|
€ 60.247
|
| TOTAAL
|
€ 55.399
|
€ 59.458
|
€ 60.247
|
Voorgaand jaar (2024)
|
| Financiële middelen
|
Begroting 2024
|
Realisatie 2024
|
Begroting 2025
|
| TOTAAL
|
€ 55.399
|
€ 59.458
|
€ 60.247
|
Twee jaar terug (2023)
|
| Financiële middelen
|
Begroting 2023
|
Realisatie 2023
|
Begroting 2024
|
| TOTAAL
|
€ 55.399
|
€ 57.604
|
€ 60.247
|
Financiële resultaten
|
Lopend jaar (2025)
|
| Categorie
|
Begroting 2025
|
Realisatie 2025
|
Begroting 2026
|
|
|
€ 810.000
|
€ 558.236
|
€ 810.000
|
| TOTAAL
|
€ 810.000
|
€ 558.236
|
€ 810.000
|
Voorgaand jaar (2024)
|
| Categorie
|
Begroting 2024
|
Realisatie 2024
|
Begroting 2025
|
| TOTAAL
|
€ 810.000
|
€ 558.236
|
€ 810.000
|
Twee jaar terug (2023)
|
| Categorie
|
Begroting 2023
|
Realisatie 2023
|
Begroting 2024
|
| TOTAAL
|
€ 810.000
|
€ 558.236
|
€ 810.000
|
Feitelijke resultaten van de samenwerking
Inhoud
Inwoners weten dat er een onafhankelijk meldpunt is waar men klachten over discriminatie kan melden en dat men daar geholpen kan worden bij bemiddeling of hulp bij het opvolgen van hun klacht.
Samenwerking
Er staat op dit moment een centralisatie gepland waarbij de wettelijke taken van de antidiscriminatie voorzieningen opgaan in een landelijke organisatie.
De niet-wettelijke taken preventie en voorlichting blijven bij gemeenten liggen.
Waarschijnlijk gaat dit pas op zijn vroegst in 2028 gebeuren.
Vanuit de GR is voorgesteld om deze twee taakgebieden nu al te gaan scheiden, zeker nu ADV Limburg een bezwaarprocedures is gestart over de hoogte van de toegekende subsidie. Een voorstel hoe dit te doen wordt eind 2024 verder uitgewerkt. Dit betekent waarschijnlijk ook dat op termijn de huidige inhoud van de GR herzien gaat worden.
Kern
Klachten worden geregistreerd en gemonitord.
Incidenteel wordt er bemiddeld in klachten.
Incidenteel wordt er activiteiten lokaal georganiseerd t.b.v. voorlichting en preventie.
Strategische kansen die de samenwerking biedt
- Lokaal:met inwoners/partners binnen de grenzen van de eigen gemeente.
- Regionaal: met partners buiten de eigen gemeentegrens. Bijvoorbeeld met een aantal buurgemeenten, één of meer provincies, bedrijven in de omgeving van de gemeente.
- Landelijk: samenwerking voor en met deelnemers uit het hele land.
- Internationaal: samenwerking met buitenlandse partners, inclusief grensoverschrijdende samenwerking.
Uitvoering wettelijke taak Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen, waarbij de gemeente Roermond als centrumgemeente fungeert voor de regio Noord- en Midden-Limburg. De feitelijke verdeling van kosten over alle samenwerkingspartners is zeer evenwichtig en de verdeling van baten is evenwichtig.
Governance van de samenwerking
Vorm van de samenwerking
Er is sprake van een centrumgemeenteconstructie
Samenwerken via een gemeenschappelijke regeling (Wet gemeenschappelijke regeling)
Er zijn verschillende soorten gemeenschappelijke regelingen:
- Een gemeenschappelijk openbaar lichaam is de zwaarste gemeenschappelijke regeling en heeft de status van een rechtspersoon. Deze vorm bestaat uit drie bestuursorganen: Algemeen Bestuur, Dagelijks Bestuur en voorzitter. Deelnemers kunnen taken en bevoegdheden aan het openbaar lichaam overdragen. Dit is een veel voorkomende vorm van publiekrechtelijke samenwerking.
- Een gemeenschappelijk orgaan heeft een dagelijks bestuur en beschikt niet over rechtspersoonlijkheid. Overdragen van bevoegdheden is beperkt mogelijk en de samenwerking kan geen personeel in dienst nemen. Deze samenwerking wordt vooral ingezet als overlegorgaan.
- Een centrumgemeente oefent taken en bevoegdheden uit voor andere gemeenten. Deze samenwerking heeft geen eigen bestuur.
- Een bedrijfsvoeringsorganisatie wordt opgericht voor de behartiging van bedrijfsvoerings- of uitvoeringstaken. Deze vorm kent alleen een enkelvoudig bestuur: het dagelijks bestuur.
- Een regeling zonder meer is de lichtste vorm zonder overdracht van taken of bevoegdheden. Alleen afspraken worden vastgelegd – meestal zonder juridische binding – onder noemers zoals een ‘overheidsconvenant’ of ‘bestuursakkoord’.
Samenwerken via een subsidierelatie
Subsidie is een bijzondere vorm van samenwerking. Deze valt niet onder de Wet gemeenschappelijke regeling maar de Algemene wet bestuursrecht. Onder subsidie wordt ingevolge artikel 4:21 lid 1 van de Awb verstaan: (1) de aanspraak op financiële middelen, (2) door een bestuursorgaan verstrekt (3) met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, (4) anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten. Er zijn globaal twee varianten:
- Niet afdwingbare subsidie: de subsidieontvanger krijgt een voorlopige aanspraak op middelen. Indien de ontvanger zich niet houdt aan bepaalde verplichtingen kan de gemeente de verleende subsidie lager of nihil vast stellen en betaalde voorschotten terugvorderen (art 4:21 Awb).
- Afdwingbare subsidie: de gemeente kan ten behoeve van bijzondere belangen een prestatieplicht opleggen om de gesubsidieerde activiteiten daadwerkelijk uit te voeren door middel van een ‘uitvoeringsovereenkomst’ (art 4:36 Awb). Om die reden kan tevens sprake zijn van een ‘overheidsopdracht’.
.
Overdracht van publieke taken of bevoegdheden?
Delegatie
Delegatie en overdracht van bestuursbevoegdheden en regelgevende bevoegdheden vindt plaats door delegatie als bedoeld in artikel 10:13 Algemene wet bestuursrecht (Awb). Voor delegatie is een wettelijke grondslag vereist (artikel 10:15 Awb). Voor delegatie aan de bestuursorganen van een gemeentelijk gemeenschappelijk openbaar lichaam vormt artikel 30 lid 1 Wgr die wettelijke grondslag. Bij delegatie wordt niet alleen de bevoegdheid overgedragen maar komt de verantwoordelijkheid ook volledig bij de organen van het gemeenschappelijk openbaar lichaam te liggen. De overgedragen bevoegdheid wordt door het bestuur van het gemeenschappelijk openbaar lichaam zelfstandig en uit eigen naam uitgeoefend.
Mandaat
Mandaat als bedoeld in artikel 10:1 Algemene wet bestuursrecht (Awb) is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen en besluiten te nemen, maar zonder de daarbij horende verantwoordelijkheid. Bij mandateren worden geen bevoegdheden overgedragen. De mandaatgever blijft zelf bevoegd. Delegeren daarentegen betekent wel het overdragen van bevoegdheden, inclusief de verantwoordelijkheid. Een mandaatgever blijft bevoegd de gemandateerde bevoegdheid zelf te hanteren.
Delegatie of mandaat van taken/ bevoegdheden, welke?
uitvoering wettelijke taak Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen
Vertegenwoordiging in bestuursorganen
| Orgaan
|
Burgemeester
|
Wethouders
|
Raadsleden
|
Ambtelijk
|
|
|
|
J. Smeets
|
|
M.Claassens
|
Rol-, taak- en bevoegdheidsverdeling
Wie doet wat? In een samenwerking kunnen allerlei rollen en taken verdeeld worden. Er zijn bijvoorbeeld financiers, uitvoerders, kennisleveranciers, een regisseur et cetera.
Bij een Centrumgemeenteconstructie kunnen deelnemende gemeenten allerlei taken onder brengen bij de centrumgemeente, die in opdracht van de andere gemeenten deze taken uitvoert. Daartoe verlenen de deelnemende gemeenten mandaat aan de centrumgemeente.
De uitvoering van de wettelijke taak is in zijn geheel belegd bij de ADV-L.
Afspraken, procedures en instrumenten
Denk aan:
- Tussentijdse evaluatie en monitoring.
- Organiseren van werkbezoeken
- Aanstellen van rapporteurs binnen de raad voor deze samenwerking.
- Aanstellen van een bestuurlijke regisseur in het college.
- Organiseren van gezamenlijke invloed pogingen met raden van andere gemeenten – zoals bij het afstemmen van zienswijzen.
- Borging van de gemeentelijke eigenaarspositie.
- Afspraken over informatievoorziening.
- Onafhankelijk toezicht
Eén keer per jaar is er een overleg van de wethouder met de directeur van de ADV-L. Jaarlijks krijgen we inzage in de begroting en de jaarstukken.
Mogelijkheden en (financiële) consequenties voor beëindiging of uittreding
Uittreding is mogelijk. Uittreding betekent dat de gemeente de wettelijke taak (een onafhankelijk meldpunt) bij een andere onafhankelijke instantie moet onderbrengen.
Procesbalk
Raad
vierde kwartaal van 2021
Vaststelling bijdrage ADV-L in de begroting 2022.
Overige relevante ontwikkelingen
In de meicirculaire 2021 is gemeld dat de bijdrage t.b.v. de ADV-L wordt verhoogd met 0,306 ct per inwoner.
Relevante documenten
Tekst GR ADV-Limburg ([ downloaden])
aanbiedingsbrief begroting en beleidsplan 2022 (2022-05-16 075536) (
downloaden)
Begroting ADV Limburg 2022 (2022-05-16 080828) (
downloaden)
Jaarrekening 2021 ADV Limburg met verklaring - EXTERN (2022-05-23 112050) (
downloaden)
